content

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ

05.02.2009 |
05.02.2009
Γράφει: η Ειρήνη Τζελέπη, Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Pg.Dipl., MSc., City University, Λονδίνο, irini.tzelepi@yahoo.gr

Η εμμηνόπαυση αποτελεί ένα φυσιολογικό στάδιο στη ζωή κάθε γυναίκας το οποίο συνοδεύεται από διάφορες αλλαγές σε σωματικό και ψυχολογικό επίπεδο. Οι περισσότερες γυναίκες όμως αντιμετωπίζουν με φόβο, ίσως και θυμό, αυτό το στάδιο της ζωής τους, και συχνά τρομοκρατούνται από τα πρώτα σημάδια έναρξης της κλιμακτηρίου καθώς νιώθουν ότι η γυναικεία τους υπόσταση και η ταυτότητά τους ως γυναίκες απειλείται σημαντικά. Η κατανόηση αυτής της αντίδρασης βασίζεται στα ασυνείδητα νοήματα, ίσως και τους μύθους, που αποδίδονται σε αυτή τη μεταβατική περίοδο.

Η εμμηνόπαυση αφορά την επιτυχία με την οποία η γυναίκα περνά από το ρόλο της νέας γυναίκας σε αυτόν της «μεσήλικης». Πίσω λοιπόν από το φόβο της εμμηνόπαυσης βρίσκεται ο φόβος μπροστά στην απώλεια κάποιων συγκεκριμένων ρόλων που συνόδευαν τη γυναίκα για ολόκληρη τη ζωή της και στην αμηχανία των επόμενων. Στο συλλογικό ασυνείδητο όμως η γυναίκα αποτελεί κυρίως δύο πράγματα: ερωτικό αντικείμενο ή μητέρα. Τι μπορεί λοιπόν να είναι μια γυναίκα όταν δεν μπορεί πια να γίνει ούτε μητέρα αλλά ούτε και να παίξει το ρόλο του ερωτικού αντικειμένου; Σαν ένα «κενό» να προκύπτει και η γυναίκα νιώθει ένα «τίποτα» μην μπορώντας να προσδιορίσει τον εαυτό της και τις πηγές από τις οποίες θα αντλήσει πλέον αυτοεκτίμηση.

Η άποψη αυτή όμως ουσιαστικά ταυτίζει τη γυναίκα με τη μήτρα! Η γυναίκα όμως μπορεί να είναι και πολλά άλλα, και μυαλό και καρδιά και ψυχή, ένα ολόκληρο άτομο. Μπορεί να παίξει σημαντικούς ρόλους σε ατομικό και κοινωνικό/ πολιτιστικό επίπεδο. Πολλές γυναίκες που σε αυτή την ηλικία έχουν πλέον το χρόνο αλλά και την ενέργεια να ασχοληθούν με τον εαυτό τους και να τολμήσουν πράγματα που δεν θα έκαναν νεότερες, ανακαλύπτουν αυτές τις νέες πλευρές του εαυτού τους και απελευθερώνονται πραγματικά.

Όλα αυτά βέβαια δεν σημαίνουν ότι η εμμηνόπαυση δεν σηματοδοτεί μια «απώλεια» και μια διαδικασία «πένθους» στη ζωή κάθε γυναίκας για το κομμάτι εκείνο του εαυτού της που «χάνεται» και απαιτεί έναν επαναπροσδιορισμό. Παράλληλα, σε αυτό το στάδιο, μπορεί να βιώνονται και άλλες «απώλειες», όπως, για παράδειγμα, η αποχώρηση των παιδιών από το σπίτι, ο θάνατος των γονέων, που λειτουργούν συσσωρευτικά στη θλίψη και στην «αλλαγή» που διαδραματίζεται. Όλα αυτά όμως είναι φυσιολογικά, αντιθέτως, η αποφυγή του πένθους καθιστά το πέρασμα στην κλιμακτήριο χρόνιο και επώδυνο. Η διαδικασία του πένθους εμπεριέχει πόνο αλλά και την αποδοχή μιας καινούργιας πραγματικότητας που κάνει τον κύκλο της και οδηγεί σε μια δημιουργική προσαρμογή σε μια νέα πραγματικότητα.

Τέλος, η γυναίκα σε αυτό το στάδιο υφίσταται και τις επιδράσεις μιας κοινωνίας που λειτουργεί κατά βάση ναρκισσιστικά δίνοντας έμφαση πάντα μόνο στην εικόνα και στη νεότητα! Σαν να μην υπάρχει θέση για ρυτίδες, μεσήλικες ή ηλικιωμένους. Μόνον ό, τι λάμπει εξωτερικά είναι αποδεκτό και επιθυμητό! Όλα τα άλλα είναι απλώς αποκρουστικά και κανείς δεν θέλει να τα ξέρει! Είναι όμως σημαντικό η γυναίκα να μην πέσει σε αυτή την ψυχολογική «παγίδα» και γενικότερα στο μύθο που θέλει τη γυναίκα της εμμηνόπαυσης να έχει διαρκώς τα νεύρα της, να τα βάζει με όλους επειδή φαίνεται λιγότερο «γυναίκα» και να παραλογίζεται για τα χρόνια που της στέρησαν τη θηλυκότητα και της άφησαν μια αντιζηλία προς τις νεότερες κοπέλες. Οι εικόνες αυτές δεν αποτελούν παρά στερεότυπα που εκφράζουν κυρίως την αμηχανία της κοινωνίας μπροστά στη γυναίκα που μεγαλώνει, που εξελίσσεται και περνά σε ένα νέο στάδιο της ζωής της! Η εμμηνόπαυση δεν κάνει τη γυναίκα να φαίνεται λιγότερο «γυναίκα» καθώς αποτελεί ένα φυσιολογικό μέρος του κύκλου της και όχι νόσο. Και κάθε γυναίκα όμως καλείται, σε αυτό το στάδιο, να προσδιορίσει επιτυχώς τον εαυτό της προκειμένου να συνεχίσει να εξελίσσεται και να αναπτύσσεται με χαρά και ικανοποίηση στη ζωή της.