ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ ΗΛΙΚΙΑΣ 12-15 ΕΤΩΝ

Η εφηβεία αποτελεί το κατεξοχήν στάδιο κατά το οποίο ο έφηβος επιζητεί να διερευνήσει πτυχές του εαυτού του που ίσως δεν έχει ακόμη συνειδητοποιήσει. Μπορεί να σκέφτεται ότι έχει κάποια συγκεκριμένα στοιχεία στην προσωπικότητά του, να φαντάζεται κάποια άλλα που δεν έχει, να απορρίπτει αυτά που δεν του αρέσουν αλλά και να εξιδανικεύει εκείνα που θα ήθελε να αποκτήσει. Η εικόνα εαυτού είναι ούτως ή άλλως ακόμα υπό διαμόρφωση κατά την εφηβική ηλικία. Η δυνατότητα πειραματισμού μέσα από την Τέχνη, σχετικά με αυτές τις σκέψεις και τις φαντασιώσεις, είναι σημαντική και παρέχει στον έφηβο τη δυνατότητα να βρει διεξόδους, λύσεις ή ακόμη και να κάνει τους συμβιβασμούς που είναι πιθανόν απαραίτητοι.

Παράλληλα, σε αυτή την ηλικία αλλάζει καθημερινά σε σημαντικό βαθμό και το σώμα του εφήβου, μια εμπειρία η οποία μπορεί να είναι αρκετά αγχωτική έως και τρομακτική. Η δυνατότητα αποτύπωσης του περιγράμματος σώματος στη δραστηριότητα που ακολουθεί, παρέχει καταρχήν ένα οριοθετημένο και σαφές πλαίσιο στο οποίο αυτό μπορεί να συμβεί. Κατά δεύτερον, η αποτύπωση του περιγράμματος σώματος αποτελεί μια σταθερή εικόνα, αν μη τι άλλο, την οποία, έστω και λίγο χρονικό διάστημα, ο ίδιος ο έφηβος μπορεί να επεξεργαστεί και να ταυτιστεί.

Η εφηβεία αποτελεί επίσης την κατεξοχήν ηλικία κατά την οποία ο έφηβος έχει ανάγκη από εξιδανικευμένα πρότυπα και ήρωες και του αρέσει να μελετά γι’ αυτούς προκειμένου να τους γνωρίσει καλύτερα και να ταυτιστεί μαζί τους. Ο ίδιος μπορεί τελικά να παρουσιάσει πολλές συνθέσεις και αποτυπώσεις αυτών, βάσει των στοιχείων που τον εμπνέουν περισσότερο και η παρούσα δραστηριότητα συμβάλλει ιδιαίτερα προς αυτή την κατεύθυνση.

Εικόνα σώματος

Η εικόνα σώματος αποτελεί για τον έφηβο ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του εαυτού του που στην παρούσα φάση αλλάζει συνεχώς, συχνά τρομάζοντάς τον σε σημαντικό βαθμό. Η εικόνα σώματος που έχει ο έφηβος δεν συμπίπτει απαραίτητα με την πραγματική σωματική του εικόνα ή την εμφάνισή του γενικότερα. Σε πολλές περιπτώσεις, οι έφηβοι έχουν μια «καλή» ή μια «κακή» εικόνα σώματος ανάλογα με την καλή ή κακή εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους. Επομένως, σημασία έχει το νόημα και το περιεχόμενο που αποδίδει ο ίδιος ο έφηβος σε αυτή την εικόνα.

Στόχοι της δραστηριόητας

-Διερεύνηση της εικόνας σώματος.

-Ανάπτυξη της ικανότητας συνεργασίας στα πλαίσια μιας ομάδας.

-Διερεύνηση αξιών, προτύπων κλπ.

-Σύνδεση και αλληλεπίδραση εικαστικής έκφρασης και γραπτού λόγου.

Υλικά

-Χαρτί του μέτρου

-Ψαλίδια

-Σελοτέιπ, κόλλα, χαρτοταινία

-Μαρκαδόροι, κερομπογιές, νερομπογιές, λαδομπογιές

-Πινέλα διαφόρων μεγεθών

-Κόλλες Α4

-Στυλό

-Χαρτοκιβώτια

1η Δραστηριότητα

Χρόνος: 20 λεπτά

Η ομάδα των παιδιών ή η σχολική τάξη χωρίζεται σε ζευγάρια.

Σε κάθε ζευγάρι δίνονται 4 κομμάτια λευκό χαρτί του μέτρου, στο μέγεθος του σώματός τους, εξηγώντας ότι θα φτιάξουμε το αποτύπωμα του σώματός μας. Το κάθε ζευγάρι επιλέγει, κατόπιν συνεννόησης, ποια στάση σώματος θέλει να αποτυπώσει καθώς θα πρέπει και οι δύο συμμετέχοντες να θυμούνται πολύ καλά όλες τις λεπτομέρειες της συγκεκριμένης στάσης.

Κάθε παιδί ξαπλώνει επάνω στο χαρτί με τη συγκεκριμένη στάση που επέλεξαν στο ζευγάρι τους. Προσέχει πολύ καλά πού ακριβώς θα τοποθετήσει τα χέρια, το κεφάλι, τα πόδια, την κοιλιά κοκ. Το ζευγάρι του τον βοηθά σε αυτή τη διαδικασία και, αφού πάρει τη συγκεκριμένη στάση πάνω στο χαρτί, εκείνος/η χαράσσει με μολύβι το περίγραμμά του με όση περισσότερη ακρίβεια μπορεί. Όλες οι λεπτομέρειες έχουν σημασία γιατί, όπως προαναφέρθηκε, η ίδια στάση πρέπει να επαναληφθεί και από τους δύο συμμετέχοντες στο κάθε ζευγάρι και στις δύο προσπάθειές τους! Έτσι, και ο βοηθός είναι σημαντικό να θυμάται τον ακριβή σχεδιασμό έτσι ώστε και τα τέσσερα σχέδια που θα προκύψουν στο τέλος και από τους δύο να μην διαφέρουν σε σημαντικό βαθμό.

Για παράδειγμα:

2η Δραστηριότητα

Χρόνος:  45 λεπτά

Στη συνέχεια, κάθε παιδί παίρνει τα δύο σχέδια/ αποτυπώματα σώματος που έκανε και καλείται να τα ζωγραφίσει αποτυπώνοντας ουσιαστικά δύο διαφορετικά «άτομα» που θέλει να απεικονίσει σε αυτά, ή δύο διαφορετικές πλευρές του ίδιου «ατόμου», ή δύο διαφορετικές πλευρές του ίδιου του εαυτού του κοκ. Ζωγραφίζοντας μπορεί να έχει στο μυαλό του σκέψεις για τον εαυτό του, πρότυπα που θέλει να αποτυπώσει αλλά και ήρωες που τον ενδιαφέρει να ζωντανέψουν μέσα στη ζωγραφιά του.

3η Δραστηριότητα

Χρόνος: 20 λεπτά

Στο χώρο υπάρχουν πολλά χαρτοκιβώτια αλλά για κάθε ζευγάρι είναι σημαντικό τα τρία χαρτοκιβώτια που θα επιλέξει να είναι όλα του ίδιου μεγέθους. Στη συνέχεια, κάθε αποτύπωμα σώματος που έχει ζωγραφιστεί, κόβεται σε τρία μέρη και καθένα κολλιέται σε μία πλευρά του χαρτοκιβώτιου.

Για την καλύτερη διευκρίνιση του τρόπου κόλλησης των αποτυπωμάτων σώματος μπορούμε να θυμηθούμε τους αντίστοιχους κύβους με τους οποίους παίζαμε σε μικρότερη ηλικία: το κεφάλι μπορούσε να συνδυαστεί κάθε φορά και με άλλο θώρακα, και με άλλα κάτω άκρα κι, έτσι, ένα νέο πρόσωπο μπορούσε να δημιουργηθεί κάθε φορά!

Έτσι, στο τέλος και αυτής της δραστηριότητας κάθε ζευγάρι έχει πλέον στα χαρτοκιβώτιά του τέσσερις διαφορετικές αποτυπώσεις!

4η Δραστηριότητα

Χρόνος: 35 λεπτά

Κάθε έφηβος παίρνει τη σειρά του και πειραματίζεται γυρνώντας αριστερά και δεξιά κάθε πλευρά των χαρτοκιβωτίων προκειμένου να καταλήξει, ανάλογα με τη συνολική εικόνα που παρατηρεί κάθε φορά, σε δύο αποτυπώσεις που τον ενδιαφέρουν περισσότερο. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι το κάθε κομμάτι δεν είναι απαραίτητο να είναι και κάποιο που έχει ζωγραφίσει ο ίδιος.

Αφού καταλήξει λοιπόν στις δύο τελικές αυτές αποτυπώσεις παίρνει δύο κόλλες χαρτί Α4 και γράφει για καθεμία από αυτές μια σύντομη ιστορία για τη ζωή του ατόμου αυτού, πραγματικού ή φανταστικού κλπ.

Στο τέλος, κάθε έφηβος διαβάζει στην ομάδα τις ιστορίες αυτών των δύο ατόμων που έχει επιλέξει.

Βιβλιογραφία

(1). Chapman L. (1993), Διδακτική της τέχνης, Εκδόσεις Νεφέλη.

(2). A. Brooke Keffner, (2008). Utilizing Art Therapy in the Exploration of  Body Image. Attitudes Toward Food, and Perceptions of Physical Beauty amongst Women of Different Ethnicities within the United States. Philadelphia: Drexel University.