Η εφηβεία διακρίνεται από τις άλλες περιόδους εξέλιξης και ανάπτυξης του ανθρώπου για την έντονη αφύπνιση των σεξουαλικών ενορμήσεων. Δεν είναι δύσκολο να ερμηνευτεί αυτή η ιδιαιτερότητα, αν σκεφτούμε καταρχάς τις σημαντικές αλλαγές που βιώνουν οι έφηβοι σε βιολογικό επίπεδο: το σώμα τους διαρκώς αναπτύσσεται και αλλάζει διαστάσεις, ορμονικές μεταβολές κατακλύζουν το βιοχημικό τους σύστημα, παρατηρούνται αλλαγές στην τριχοφυϊα, ερχομός της εμμηνορυσίας και μεγάλωμα του στήθους στο κορίτσι, μη ελεγχόμενη στύση και η πρώτη εκσπερμάτιση στο αγόρι…

Ανησυχία & ανασφάλεια
Οι έφηβοι παρατηρούν τις αλλαγές που πραγματοποιούνται στο ίδιο τους το σώμα και τις βιώνουν με έντονο τρόπο νιώθοντας ανησυχία και ανασφάλεια. Νιώθουν την ανάγκη να αναζητήσουν επιβεβαίωση από το περιβάλλον που θα πιστοποιήσει τη σεξουαλική τους ταυτότητα, το «είμαι κορίτσι» ή το «είμαι αγόρι». Επιδιώκουν τη συναναστροφή με άτομα του αντίθετου φύλου για να φλερτάρουν, να ερωτευτούν, αναζητούν ανάμεσα στους φίλους τη σύγκριση και την επιβεβαίωση της ταυτότητάς τους, ότι «τα κατάφεραν», «ότι είναι όμορφοι», «ότι αρέσουν»!

Φυσικό επακόλουθο της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας που νιώθουν είναι η χαρακτηριστική συναισθηματική αστάθεια που τους χαρακτηρίζει, η χαρά μετατρέπεται πολύ γρήγορα σε λύπη, το γέλιο σε κλάμα, η ώριμη σκέψη σε «μπεμπέκισμα» που ξαφνιάζει. Σαν ο έφηβος να κρατάει ένα καλάθι, που από τη μια το γεμίζει, και από την άλλη το αδειάζει πολύ γρήγορα! Παρορμητικότητα, ενθουσιασμός, εκδηλωτικότητα, δύναμη και αδυναμία, αμφισβήτηση του οικογενειακού περιβάλλοντος από τη μια, αναζήτηση και αντιγραφή του εξωτερικού περιβάλλοντος από την άλλη. Είναι η περίοδος που ο έφηβος ερωτεύεται παράφορα και μιλά συνεχώς για το ιδανικό ταίρι του, λατρεύει μια τραγουδίστρια, έναν ηθοποιό ή ακόμη και κάποιον καθηγητή ή καθηγήτριά του και «ονειρεύεται ότι θα ζήσει μαζί του/ της για το υπόλοιπο της ζωής του»! Ακόμη και σε μια ερωτική σχέση με συνομήλικό του/ της εκφράζει έντονα και «υπερβολικά» συναισθήματα, δηλώνει «παράφορα ερωτευμένος», «ότι δεν μπορεί να ζήσει χωρίς το ταίρι του», δηλώσεις που, βέβαια, μπορεί να αλλάζει από τη μια μέρα στην άλλη, χωρίς κάποια ιδιαίτερη αφορμή!

Εγωκεντρισμός
Η συναισθηματική αστάθεια και η βαθύτερη ανάγκη επιβεβαίωσης όμως καθιστούν ουσιαστικά τον έφηβο αρκετά «εγωκεντρικό», απορροφημένο στον εαυτό του και στη δική του ζωτική ανάγκη να «μεγαλώσει», να ωριμάσει και να αποκτήσει μια σταθερή προσωπική ταυτότητα. Επομένως, σε αυτό το στάδιο, και ο έρωτάς του προς ένα άτομο του αντίθετου φύλου δεν μπορεί παρά να είναι κι αυτός «εγωκεντρικός», μια ναρκισσιστική προβολή η οποία στοχεύει κυρίως στο δικό του «τσεκάρισμα» δυνάμεων και τη δική του αυτοεπιβεβαίωση. Έτσι, οι εφηβικοί έρωτες είναι δύσκολο να εξελιχθούν σε μια βαθύτερη επικοινωνιακή σχέση στην οποία ο ένας νοιάζεται και φροντίζει τον άλλο ως ισότιμο προς αυτόν. Ο έφηβος αναζητά περισσότερο να «καθρεφτιστεί» στον άλλον ή, πιο συγκεκριμένα, στο ταίρι του, προκειμένου να δει πώς τα καταφέρνει ο ίδιος, ψάχνει να βρει τη δική του εικόνα στο ερωτικό σκίρτημα του/ της συντρόφου του και να δει «ότι μετράει» ο ίδιος μέσα από το ερωτικό κάλεσμα και την αποδοχή του άλλου.

Αποδοχή συνομηλίκων
Για αυτό και σε αυτό το στάδιο επηρεάζεται καθοριστικά από την ομάδα των συνομηλίκων και από τις προσδοκίες ή τα πρότυπα που θέτονται από αυτή. Ποιο είναι το πρότυπο ομορφιάς στην παρέα, ποιες συμπεριφορές επιβραβεύει η παρέα, πώς ενθαρρύνεται η ερωτική έκφραση, ή πόση ανταγωνιστικότητα επικρατεί; Οι έφηβοι, στη συναισθηματική αναταραχή και αβεβαιότητα που βιώνουν, αναζητούν σε έντονο βαθμό την επιβεβαίωση της ταυτότητάς τους από τους συνομηλίκους του. Δύσκολα μπορούν να ακολουθήσουν κάτι διαφορετικό από αυτό που «προστάζουν» τα πρότυπα της ομάδας γιατί, αν τα παραβούν, «θα είναι διαφορετικοί» και, κυρίως, «μόνοι» ενώ έχουν τόσο ανάγκη την αποδοχή των συνομηλίκων τους.

Παρ΄όλα αυτά, οι εφηβικοί έρωτες, όσο υπερβολικοί ή μη ρεαλιστικοί φαίνονται σε εμάς τους ενήλικες, αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της σεξουαλικής αφύπνισης του νέου ανθρώπου, απαραίτητο για την εξέλιξη και ενηλικίωσή του. Οι έφηβοι άλλωστε σήμερα, μέσα στις πιεστικές διαδικασίες μάθησης του σχολείου, νιώθουν συχνά τη δημιουργικότητά τους να συνθλίβεται και τον ενθουσιασμό τους για ζωή να μετατρέπεται σε ατέλειωτες ώρες φροντιστηρίων, βαθμολογίας και διαρκούς αξιολόγησης. Η δυνατότητα να πειραματιστούν με τον έρωτα αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη για τους ίδιους. Ποια κοινωνία άλλωστε θα ήθελε να προετοιμάζει νέους ανθρώπους που δεν διαθέτουν το χρόνο, τη δύναμη ή τον τρόπο για να εκφράσουν ό, τι πολυτιμότερο διαθέτουν, τη σεξουαλικότητά τους, πηγή ενεργοποίησης και δημιουργικότητας για την ίδια τη ζωή!