Πολλοί άνθρωποι που νιώθουν ερωτευμένοι περιγράφουν συχνά τη συναισθηματική τους κατάσταση με μια σωρεία έντονων αισθήσεων και σωματικών συμπτωμάτων… Η καρδιά χτυπά δυνατά, το στομάχι σφίγγεται, οι παλάμες ιδρώνουν, τα γόνατα λυγίζουν. Μια ιδιάζουσα αίσθηση αναμονής και αγωνίας κατακλύζει όλο το σώμα, ένα ηδονιστικό τρέμουλο, ένα κοκκινισμένο από αμηχανία πρόσωπο και … δυστυχώς, ένας γλωσσοδέτης που κάνει τα πάντα να μοιάζουν σαν μια πραγματική περιπέτεια! Όταν συναντάμε τέτοια ζευγάρια λέμε συχνά ότι «έχουν καλή χημεία μεταξύ τους»! Αυτό που δεν συνειδητοποιούμε όμως είναι ότι, πράγματι, πίσω από αυτά τα σωματικά συμπτώματα «πάθους» κρύβεται μια πληθώρα χημικών αντιδράσεων και βιοχημικών φαινομένων που διαδραματίζονται στον ανθρώπινο εγκέφαλο και θέτουν τον οργανισμό σε κατάσταση απόλυτου συναγερμού!

Περιγράφονται τρία διαφορετικά στάδια κατά τη διαδικασία του ανθρώπινου ζευγαρώματος, καθένα από τα οποία ενεργοποιείται και ρυθμίζεται από διαφορετικές χημικές ουσίες:

Στάδιο 1: Η γένεση του πόθου
Οι σεξουαλικές ορμόνες τεστοστερόνη και τα οιστρογόνα αποτελούν τα πιο σημαντικά «καύσιμα» του έρωτα, ενεργοποιώντας την ερωτική επιθυμία και κινητοποιώντας τον άνθρωπο σε ένα διαρκές ερωτικό κυνήγι αναζήτησης συντρόφου. Μικρές ποσότητες τεστοστερόνης παρασκευάζονται στον εγκέφαλο αλλά οι μεγαλύτερες στους όρχεις και τις ωοθήκες. Μείωση των επιπέδων της τεστοστερόνης προκαλεί μείωση της ερωτικής επιθυμίας σε άνδρες και γυναίκες. Η τεστοστερόνη στη γυναίκα μεταβολίζεται άμεσα σε οιστρογόνα. Τα οιστρογόνα παράγονται στις ωοθήκες και τον εγκέφαλο και ρυθμίζουν επίσης τη διαδικασία της ωορρηξίας. Παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στη διέγερση της ερωτικής επιθυμίας πιθανώς προκαλώντας την έκλυση του νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη.

Στάδιο 2: Ερωτική έλξη & συνεύρεση
Σε αυτό το στάδιο ο θεός Έρωτας έχει στοχεύσει τα βέλη του και η συναισθηματική κατάσταση του ερωτευμένου κατακλύζεται από αισθήματα ευφορίας, υπερδιέγερσης, καθημερινής ονειροπόλησης! Ο ερωτευμένος σκέφτεται διαρκώς το ταίρι του, φαντασιώνει τη συνεύρεση μαζί του, νιώθει λιγότερη όρεξη για φαγητό και ύπνο…! Πρόκειται για μια μαγευτική ενορχήστρωση κατά την οποία οι βασικότεροι συντελεστές είναι οι νευροδιαβιβαστές, δηλαδή οι χημικές ουσίες που απελευθερώνονται από τους νευρώνες του εγκεφάλου στις συνάψεις μεταφέροντας πολύτιμες πληροφορίες! Οι μονοαμίνες είναι οι κύριοι νευροδιαβιβαστές-«αγγελιαφόροι» του έρωτα και, όπως φαίνεται, ο καθένας προσθέτει μια δική του χαρακτηριστική νότα σε αυτό το περίεργο πανηγύρι των αισθήσεων!

Αλλά ας τους γνωρίσουμε καλύτερα:

*Η ντοπαμίνη σχετίζεται άμεσα με την ερωτική επιθυμία και την ηδονή, ιδιαίτερα όσον αφορά το στάδιο της επικέντρωσης της προσοχής σε ένα συγκεκριμένο ερωτικό ταίρι. Σε αυτή την περίπτωση η ντοπαμίνη μεταφέρει μηνύματα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου ότι βρίσκεται σε επαφή με ένα ερέθισμα που προκαλεί ευχαρίστηση και με αυτόν τον τρόπο υποβοηθά την εστίαση της προσοχής σε αυτό.

*Η σεροτονίνη παράγεται στην περιοχή του μεσεγκεφάλου και του εγκεφαλικού στελέχους και βοηθά το άτομο να βιώσει το αίσθημα της ικανοποίησης, ιδιαίτερα μετά από την εμπειρία του οργασμού. Η  σεροτονίνη αυξάνει την ερωτική επιθυμία, σε συνεργό δράση με τη ντοπαμίνη, και συνδέεται άμεσα με τον έλεγχο της συναισθηματικής διάθεσης, η οποία, όπως όλοι γνωρίζουμε, παρουσιάζει έντονες διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια του παράφορου έρωτα!

*Η νορεπινεφρίνη αποτελεί τον νευροδιαβιβαστή που «ανάβει τα αίματα», συμβάλλοντας καθοριστικά στη διαδικασία της σεξουαλικής διέγερσης και του οργασμού. Προκαλεί έκλυση αδρεναλίνης στον οργανισμό δημιουργώντας ένα αίσθημα γενικής ευφορίας, η καρδιά χτυπά πιο δυνατά, η πίεση του αίματος αυξάνει και… όλα τα υπόλοιπα έπονται!

*H ΡΕΑ (φαινυλαιθυλαμίνη) ή κατ΄ άλλους γνωστή ως «η χημική ένωση της αγάπης», προκαλεί επίσης ένα γενικό αίσθημα ευφορίας καθότι λειτουργεί ως φυσική αμφεταμίνη, ερεθίζοντας τον εγκέφαλο, μεταμορφώνοντας τις αισθήσεις και, ίσως, όπως συχνά περιγράφουν και οι ερωτευμένοι, διαστρεβλώνοντας την αίσθηση της πραγματικότητας! Η ΡΕΑ έχει συνδεθεί άμεσα με τα έντονα συναισθήματα των ερωτευμένων αλλά και με την υπέρμετρη ενέργεια που διαθέτουν, μένοντας άυπνοι όλη τη νύχτα, μιλώντας διαρκώς για το εκλεκτό τους ταίρι, κάνοντας δύο ή και τρεις δουλειές ταυτόχρονα κοκ. Φαίνεται ότι ο έρωτας είναι τελικά ιδιαίτερα τοξικός!

Στάδιο 3: Προσήλωση και Συντροφικότητα
Ως γνωστόν, όμως, «ο έρωτας δεν κρατά για πάντα!» και αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι η δράση της ΡΕΑ έχει ένα συγκεκριμένο χρονικό όριο επίδρασης! Τα επιστημονικά δεδομένα αναφέρουν ότι το φρένο στο σύστημα ικανοποίησης της ΡΕΑ είναι η ΜΑΟ (μονοαμινοξειδάση), ένα ένζυμο που διασπά την ΡΕΑ και τους άλλους νευροδιαβιβαστές. Μετά από μήνες ή κάποια χρόνια ο εγκέφαλος φθείρεται από τις ερωτικές ευφορίες της ΡΕΑ. Η παραγωγή της ΜΑΟ αυξάνεται και έτσι… το πάθος σιγά-σιγά καταλαγιάζει! Με άλλα λόγια, οι ζώντες οργανισμοί δεν μπορούν να λειτουργούν μονίμως στο ζενίθ. Χρειάζονται χρόνο για να ξεκουραστούν και να αναρρώσουν. Τα κυκλώματα του εγκεφάλου συνηθίζουν, εξοικειώνονται με τα μηνύματα ευφορίας που προκαλούνται, ιδιαίτερα όταν αυτά συμβαίνουν κατ΄ εξακολούθηση. Πολλοί ερευνητές εστιάζουν το χρονικό αυτό όριο στους 18 μήνες έως τα 3 χρόνια, αναφέροντας επίσης ότι πολλά ζευγάρια πράγματι χωρίζουν σε αυτό περίπου το χρονικό όριο!

Άλλα ζευγάρια όμως συνεχίζουν! Εδώ συναντάται ένα νέο βιοχημικό μονοπάτι, που ενεργοποιείται και βοηθά σημαντικά το ζευγάρι να προχωρήσει σε ένα πιο συντροφικό και μακροχρόνιο δέσιμο στη σχέση του! Δύο είναι οι σημαντικές ορμόνες που φαίνεται να πρωταγωνιστούν σε αυτό το στάδιο:

*Η ωκυτοσίνη, που εκλύεται από τον υποθάλαμο και προκαλεί τις συσπάσεις της μήτρας κατά τη διάρκεια του τοκετού καθώς και την έκκριση γάλακτος από τους μαστούς. Επίσης, η συγκεκριμένη ορμόνη εκλύεται άμεσα με το «άγγιγμα» σε ερωτικές ή άλλες σχέσεις και έτσι παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη στενού δεσμού μεταξύ γονέων και παιδιών, μεταξύ εραστών, για αυτό και αποκαλείται συχνά «η ορμόνη της θωπείας». Εκλύεται και στα δύο φύλα κατά τη διάρκεια του οργασμού, όσο πιο συχνή είναι η σεξουαλική συνεύρεση στο ζευγάρι τόσο μεγαλύτερη η έκλυση ωκυτοσίνης, επομένως και η ανάπτυξη ενός ισχυρότερου δεσίματος μεταξύ τους!

*H βαζοπρεσσίνη, τέλος, είναι μια ορμόνη της υπόφυσης με αντι-διουρητική δράση και σημαντική συνεισφορά στη λειτουργία των νεφρών. Έχει αποκαλεστεί όμως και «ορμόνη της ανδρικής πίστης», καθώς πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι η παρουσία της, πιο συγκεκριμένα των χημικών υποδοχέων στους οποίους προσκολλάται, παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση μονογαμικής ή πολυγαμικής συμπεριφοράς.

Ο έρωτας ξεκινά από το κεφάλι…
Με την έκκριση των νευροδιαβιβαστών που προαναφέρθηκαν και υπό τη ρυθμιστική επίδραση των γεννητικών ορμονών, συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου επεξεργάζονται τα σεξουαλικά ερεθίσματα, εξωτερικά και εσωτερικά, και επάγουν συγκεκριμένες σεξουαλικές αποκρίσεις. Πειραματικές προσεγγίσεις έδειξαν επίσης ότι η έδρα της σεξουαλικής επιθυμίας βρίσκεται, κατά πάσα πιθανότητα, στον υποθάλαμο και στο ρινικό εγκέφαλο. Τέλος, ένα ειδικό νεύρο που διασχίζει όλο το ανθρώπινο σώμα, το vagus, μεταφέρει όλα τα ερεθίσματα που παράγονται στον εγκέφαλο σε όλο το σώμα, σε όλα τα ανθρώπινα όργανα. Έτσι, η καρδιά χτυπά πιο δυνατά, το στομάχι σφίγγεται, η αναπνοή κόβεται και έπονται όλα τα έντονα και κατακλυσμικά συμπτώματα των ερωτοχτυπημένων! Τελικά, φαίνεται ότι ο έρωτας πράγματι «χτυπά» στο… κεφάλι για τα καλά!

Ο έρωτας από τη “μύτη πιάνεται”!
Η χημεία των αρωμάτων και των αφροδισιακών παρασκευασμάτων έχει εστιάσει από καιρό το ενδιαφέρον της σε έναν ιδιαίτερα σημαντικό παράγοντα: τις οσμές και την επίδρασή τους στην ανθρώπινη επικοινωνία και σεξουαλικότητα. Όλο και περισσότερες έρευνες τα τελευταία χρόνια αποδεικνύουν ότι η αίσθηση της όσφρησης και κάποιες συγκεκριμένες οσμές επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο αναπτυσσόμαστε ως σεξουαλικά όντα, το πώς ανευρίσκουμε το ταίρι μας, το «πώς» και γιατί δενόμαστε με συγκεκριμένους ανθρώπους και απορρίπτουμε άλλους, το πόσο συχνά «ενωνόμαστε» μαζί τους, ακόμη και τη διαδικασία μάθησης, τη μνήμη, τα συναισθήματα ή και την ψυχική μας διάθεση!

Οι χημικές ενώσεις που είναι υπεύθυνες για αυτή την ξεχωριστή διάλεκτο επικοινωνίας είναι οι φερομόνες, οι νέοι «χημικοί αγγελιαφόροι του Έρωτα» που με έναν αόρατο αλλά και… άοσμο θα λέγαμε τρόπο διαμορφώνουν τελικά ένα πολύπλοκο δίκτυο αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων! Πράγματι, τα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι κάποιες «οσμές» δεν υπόκεινται σε επεξεργασία από το κύριο οσφρητικό σύστημα. Οι φερομόνες αποτελούν ουσιαστικά οποιαδήποτε ομάδα ορμονικών ουσιών (φέρνω+ορμόνη=φερομόνη) εκκρίνεται από ένα άτομο και διεγείρει μια σωματική ή συμπεριφοριακή απόκριση σε ένα άλλο. και, ίσως… τελικά αυτή η αδιόρατη ακατανίκητη έλξη που νιώθουμε ξαφνικά για έναν ερωτικό σύντροφο, πολλές φορές μάλιστα αναπάντεχα και ασυγκράτητα, να μην είναι τίποτα άλλο παρά ένα μεθυστικό σύννεφο φερομόνης που κατακλύζει ξαφνικά την ατμόσφαιρα γύρω μας! Οι βιολόγοι αποκαλούν τις φερομόνες «τα οσφρητικά δακτυλικά αποτυπώματα» κάθε ανθρώπου καθότι, πράγματι, είναι μοναδικά για τον καθέναν! Και όχι μόνο αυτό αλλά και κάθε οσφρητική απόκριση ταξιδεύει απευθείας στο στεφανοειδές σύστημα του εγκεφάλου, που είναι υπεύθυνο για τη ρύθμιση των συγκινήσεων και των κινήτρων, προκαλώντας μια άμεση συναισθηματική απόκριση!

Προσοχή, λοιπόν! Γνωρίζοντας όλα αυτά τα πολύπλοκα βιοχημικά τερτίπια που διαδραματίζονται στον ανθρώπινο οργανισμό θα βιαστείτε να καταφύγετε σε κάποιο μυστηριώδες χημικό εργαστήριο προκειμένου να «παρασκευάσετε» τον μελλοντικό παράφορο έρωτα της ζωής σας; Θυμηθείτε ότι οι ανθρώπινες ερωτικές σχέσεις είναι πολυδιάστατες και δεν καθορίζονται αποκλειστικά και μόνο από έναν παράγοντα, βιολογικό ή ψυχολογικό. Για αυτό, προσοχή στα πειράματα της χημείας του Έρωτα, είναι εξαιρετικά εκρηκτικά, αλλά, μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη Χημεία της Ζωής, είναι πιο σίγουρη και, προπαντός, πιο ολοκληρωμένη!