content

Μαζική υστερία

Η μαζική υστερία αναφέρεται σε παραληρητικές ιδέες που εκδηλώνονται σε συλλογικό επίπεδο και αναφέρονται συνήθως σε κάτι που αποτελεί μια απειλή για την κοινωνία, όπως για παράδειγμα η εξάπλωση μιας νόσου, ενός μικροβίου, μια επερχόμενη καταστροφή κ.ά.
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τέτοιων συμβάντων είναι η ταχύτητα με την οποία διαδίδεται στο σύνολο η συγκεκριμένη ιδέα, μέσω φήμης, κουτσομπολιού και, κυρίως, του φόβου που προκαλεί. Τα περιστατικά μαζικής υστερίας συνοδεύονται παράλληλα από την εκδήλωση σωματικών συμπτωμάτων για τα οποία δεν υφίσταται οργανική αιτιολογία. Σε τέτοια επεισόδια, το ψυχολογικό άγχος μετατρέπεται και
εκδηλώνεται με σωματικά συμπτώματα. (Ο ψυχιατρικός όρος υστερία εξάλλου αναφέρεται στην εκδήλωση σωματικών συμπτωμάτων για τα οποία δεν υφίσταται οργανική αιτιότητα). Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μαζική υστερίας είναι όταν μια ομάδα ανθρώπων πιστεύει ότι έχει “μολυνθεί” από την ίδια ασθένεια.
Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στη δημιουργία και διάδοση μιας μαζικής παραληρητικής ιδέας: τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι φήμες, το υπέρμετρο άγχος και η υπερδιέγερση, πολιτισμικές αντιλήψεις και στερεότυπα, το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο, αλλά και ενέργειες που επιβραβεύονται από άτομα εξουσίας, όπως είναι τα πολιτικά πρόσωπα ή άλλοι θεσμοί κοινωνικού ελέγχου.