content

Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΤΑ ΖΩΑ

10.12.2019 |
10.12.2019
Γράφει: η Ειρήνη Τζελέπη, Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Pg.Dipl., MSc., City University, Λονδίνο, irini.tzelepi@yahoo.gr

Η σχέση των παιδιών με τα ζώα αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στον ψυχικό τους κόσμο, χρήσιμο σε κάθε θεραπευτή που επιχειρεί να δουλέψει μαζί τους. Καταρχήν, τα ζώα αποτελούν για τα παιδιά, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, κάτι φιλικό και οικείο και, μάλιστα, το γεγονός ότι τα ζώα δεν μιλούν τα καθιστά ακόμη πιο προσιτά και οικεία για τα παιδιά καθώς νιώθουν αυτόματα μεγαλύτερη εγγύτητα και ζεστασιά. Επίσης, τα ζώα τραβούν το ενδιαφέρον των παιδιών πολύ εύκολα και μπορούν να ασχοληθούν με αυτά πολλή ώρα, χωρίς την παρότρυνση των ενηλίκων. Όπως τονίζεται  βιβλιογραφικά, το γεγονός αυτό ισχύει και στην περίπτωση ζώων-ηρώων κινουμένων σχεδίων κλπ. (Andrea Bedard-Gascon, 2014, 7).

Ο Winnicott (1971, 46) αναφέρει ότι ένα ζώο μπορεί να αποτελέσει για ένα παιδί ένα είδος μεταβατικού αντικειμένου: «Ο κύριος σκοπός του μεταβατικού αντικειμένου είναι να βοηθήσει την ομαλή μετάβαση του παιδιού στα αναπτυξιακά στάδια που βιώνει. Καθώς τα παιδιά μεταβαίνουν από τη σχέση συγχώνευσης με τη μητέρα στην αυτονόμησή τους και στο να αποτελούν μια ξεχωριστή οντότητα, έχουν ανάγκη από επιβεβαίωση και καθησυχασμό από τα άγχη και τους φόβους τους. Το μεταβατικό αντικείμενο εκπληρώνει αυτό το σκοπό, αφού ενυπάρχει στο χώρο μεταξύ της μητέρας και του παιδιού. Παράλληλα, περικλείει κομμάτια της μητέρας και του παιδιού. Το παιδί εσωτερικεύει τις καταπραυντικές/ καθησυχαστικές εμπειρίες που έζησε με τη μητέρα του κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του κι έτσι μπορεί, έχοντας το μεταβατικό αντικείμενο που εμπεριέχει τις αναμνήσεις αυτών των εμπειριών, να ηρεμήσει πλέον και μόνο του τον εαυτό του».

Κατά τον Φρόιντ, ένα ζώο μπορεί να αποτελεί για το άτομο το ενστικτώδες, το «άγριο», το παλινδρομημένο κομμάτι του εαυτού του. Το ζωώδες κομμάτι του εαυτού μας ταυτίζεται περισσότερο με το id κατά την ψυχαναλυτική θεωρία (Andrea Bedard-Gascon, 2014, 23). Σύμφωνα με τον Case C. (Andrea Bedard-Gascon, 2014, 23), η ενασχόληση με ένα σύμβολο ζώου μάς επιτρέπει να συνδεθούμε ξανά με το ζωώδες κομμάτι του εαυτού μας.

Παράλληλα, τα ζώα έχουν μοναδική συμβολική σημασία: «Η ιδέα είναι να εκμεταλλευτούμε αυτή τη μοναδική συμβολική δυνατότητά τους στο θεραπευτικό πλαίσιο με τα παιδιά. Τα παιδιά φαίνεται να προτιμούν να ταυτίζονται με ζώα και η συμβολική σημασία των ζωικών συμβόλων μπορεί να τα βοηθήσει με πολλούς τρόπους» (Andrea Bedard-Gascon, 2014, 4-5). Ο συμβολισμός των ζώων έχει πολλές προσωπικές ερμηνείες παρά το γεγονός ότι ορισμένες συλλογικές ερμηνείες έχουν καταγραφεί από τον Andrews (Andrea Bedard-Gascon, 2014, 29). Για παράδειγμα, τα γήινα ζώα συμβολίζουν τη δύναμη, τα συναισθήματα, τις προκλήσεις και την ανάγκη για έλεγχο. Τα ζώα που ίπτανται συμβολίζουν την ελπίδα, τον παράδεισο, τη φαντασία. Τέλος, τα υδρόβια ζώα αναφέρονται περισσότερο στη δημιουργικότητα, το ένστικτο, τη διαίσθηση, τη θηλυκότητα και τον κύκλο της ζωής.

 

Βιβλιογραφία

(1). Andrea Bedard-Gascon, (2014). The animal symbol within: An exploration of the potential benefits of exploring animal symbols in art therapy with children. A Research Paper in the Department of Creative Art Therapies. Presented in Partial Fulfilment of the Requirements For the Degree of Master of Arts. Concordia University Montreal, Quebec, Canada.

(2). Winnicott, D. W. (1971). Playing and reality. London, EN: Tavistock Publication.