«Η κυρία Τ είναι 38 ετών, παντρεμένη και μητέρα τριών παιδιών, 21, 8 και 4 ετών. Παραπέμφθηκε από τον γυναικολόγο της λόγω των συμπτωμάτων για τα οποία ζήτησε βοήθεια, δηλαδή την επίμονη και δυσάρεστη διέγερση των γεννητικών οργάνων. Η ιατρική εξέταση από δύο διαφορετικούς γυναικολόγους δεν υπέδειξε κάποια οργανική αιτιότητα για τα συμπτώματά της, αλλά η ασθενής ένιωθε εξαιρετικά δυσάρεστα και υπέφερε από τις αισθήσεις αυτές. Το πρόβλημα αυτό -η επίμονη διέγερση των γεννητικών οργάνων χωρίς να έχει μεσολαβήσει διέγερση σε ψυχικό επίπεδο- εμφανιζόταν σποραδικά τα τελευταία δύο χρόνια…», (Sandra R. Leiblum, Sharon G. Nathan, 2001), (1).

«Η κυρία Π είναι 61 ετών, εικαστικός, παντρεμένη επί 39 χρόνια και μητέρα τριών ενήλικων παιδιών. Το κύριο σύμπτωμά της ήταν αυτό της σεξουαλικής διέγερσης που δεν μειωνόταν για μέρες κάποιες φορές, ακόμη και μετά από επαναλαμβανόμενους οργασμούς…», (Sandra R. Leiblum, Sharon G. Nathan, 2001), (1).

«Μια γυναίκα 35 ετών, με υψηλό βαθμό πανεπιστημιακής μόρφωσης και επαγγελματίας, ζήτησε τη συμβουλή του γιατρού της καθώς υπέφερε από αιφνίδιες κολπικές συσπάσεις που αποσπούσαν έντονα την προσοχή και τη συγκέντρωσή της. Η ίδια περιέγραψε ότι ήταν σεξουαλικά ανενεργή τα τελευταία έξι χρόνια, εστιάζοντας αποκλειστικά στην καριέρα της σε ένα υψηλών απαιτήσεων νομικό γραφείο. Περιστασιακά αυνανιζόταν αλλά, όπως περιέγραψε και η ίδια, δεν της έλειπε καθόλου το να έχει μια πιο ενεργή σεξουαλική ζωή…», (Sandra R. Leiblum, Sharon G. Nathan, 2001), (1).

«Οι Hallam-Jones and Wylie (2001) παρουσίασαν την περίπτωση μιας γυναίκας που παραπέμφθηκε από το γυναικολόγο της. Επρόκειτο για μια γυναίκα 35 ετών, παντρεμένη, η οποία εξέφρασε τη διετή εμπειρία της σχετικά με σεξουαλικές αισθήσεις που την έκαναν να νιώθει άβολα και οι οποίες διαρκούσαν αρκετές ώρες κάθε φορά.Ο οργασμός δεν επέφερε ανακούφιση από αυτές τις αισθήσεις οι οποίες μπορεί να ενεργοποιούντο και από δονήσεις όπως όταν παίρνει μπρος ένα αυτοκίνητο…», (Sandra Leiblum & Sharon Nathan, 2002) (2).

Η διαταραχή επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων (persistent genital arousal disorder) αποτελεί μια σχετικά καινούργια διαγνωστική κατηγορία για την οποία δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί επακριβώς τα αίτια, επομένως και η θεραπευτική αντιμετώπιση αυτής (η πρώτη κλινική περίπτωση αναφέρθηκε στη βιβλιογραφία το 2001 από τους Sandra R. Leiblum & Sharon G. Nathan, (1)). Παράλληλα, λόγω της ιδιομορφίας της διαταραχής αυτής και των συγκεκριμένων συμπτωμάτων της φαίνεται να υπάρχει ένα είδος κοινωνικού στίγματος για πολλές γυναίκες (η διαταραχή αυτή αφορά κατά κύριο λόγο γυναίκες) που διστάζουν να απευθυνθούν στο γιατρό και να περιγράψουν τι ακριβώς νιώθουν και τα συμπτώματα από τα οποία πάσχουν. Το αποτέλεσμα αυτών είναι βέβαια το πρόβλημα να μην έχει καταγραφεί επακριβώς και να μην γνωρίζουμε αρκετά για αυτό, τόσο όσον αφορά το ποσοστό των γυναικών που εκφράζει αυτά τα συμπτώματα όσο βέβαια και για την κλινική τους εικόνα. Το βέβαιο πάντως είναι ότι η διαταραχή επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων προκαλεί σοβαρά προβλήματα όχι μόνο στη σεξουαλική ζωή της γυναίκας και στην ψυχολογική της κατάσταση γενικότερα, αλλά και στην καθημερινή ζωή και ρουτίνα της.

Οι Preksha T. Singh & Shreyans D. Singhvi (3) έκαναν μια εξαιρετική συνοπτική μελέτη της βιβλιογραφίας που υφίσταται σχετικά με τη διαταραχή επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό International Journal of Research in Medical Sciences το 2020. Εκεί αναφέρουν ότι, συνοψίζοντας τα δεδομένα όλων των μελετών που έχουν δημοσιευτεί σχετικά με τη διαταραχή επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων, κατέγραψαν πέντε κύρια διαγνωστικά κριτήρια. Αυτά είναι τα εξής:

-Επίμονη διέγερση των γεννητικών οργάνων.

-Η διέγερση δεν σχετίζεται με ερωτική επιθυμία.

-Η διέγερση ενεργοποιείται από ερωτικά αλλά και μη ερωτικά ερεθίσματα.

-Τα συμπτώματα είναι αιφνίδια κι ανεπιθύμητα.

-Η διέγερση παραμένει παρά τον οργασμό ή απαιτούνται πολλαπλοί οργασμοί προκειμένου να μειωθεί.

Όπως φαίνεται και στα κλινικά παραδείγματα που προαναφέρθηκαν, η διαταραχή επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων δεν αφορά κάποια συγκεκριμένη ηλικία, έγγαμη/ άγαμη κατάσταση, γυναικολογική κατάσταση κοκ. Η εκδήλωση των συμπτωμάτων μπορεί να διαρκεί  ημέρες, εβδομάδες ή και μήνες ακόμα χωρίς να μειώνεται ή να σταματά. Τονίζεται επιπλέον ότι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της διαταραχής επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων είναι η εκδήλωση σε σωματικό επίπεδο όλων των σωματικών εκδηλώσεων ερωτική διέγερσης χωρίς όμως να μεσολαβεί ή να συνοδεύεται από ερωτική επιθυμία. Παράλληλα, ο αυνανισμός ή η ερωτική πράξη μπορεί να ανακουφίζουν περιστασιακά το πρόβλημα, το οποίο όμως εξακολουθεί να υφίσταται.

Τέλος, τονίζεται ότι η διαταραχή επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων διαφέρει από την υπερ-σεξουαλικότητα καθώς η υπερ-σεξουαλικότητα αφορά την υπέρμετρη σεξουαλική επιθυμία με ή χωρίς συνοδή διέγερση των γεννητικών οργάνων. Αντιθέτως, όπως τονίζεται, η διαταραχή επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων αφορά τη σωματική διέγερση χωρίς συνοδή σεξουαλική επιθυμία. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα η γυναίκα δεν μπορεί να εντοπίσει/διαχωρίσει καν το ερέθισμα που της προκάλεσε την ερωτική διέγερση, καθιστώντας την κλινική εικόνα της συγκεκριμένης διαταραχής όλο και πιο περίπλοκη. Σε πολλές περιπτώσεις έχει αναφερθεί ο συσχετισμός αυτής της διαταραχής με τον πριαπισμό στους άντρες.

Οι Preksha T. Singh & Shreyans D. Singhvi (3) στη μελέτη της βιβλιογραφίας που πραγματοποίησαν παρουσίασαν επίσης μια σύνοψη, βάσει των περιπτώσεων που έχουν καταγραφεί βιβλιογραφικά από το 2001, των πιθανών αιτιάσεων του προβλήματος. Η καταγραφή αυτή ανέδειξε αρκετές πιθανές κατηγορίες αιτιάσεων, γεγονός που αναδεικνύει ακόμη περισσότερο το ότι πολλά ακόμη δεν έχουν διευκρινιστεί σχετικά με τα αίτια και τη θεραπευτική αντιμετώπιση της διαταραχής επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων. Στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων βέβαια το πρόβλημα φαίνεται να είναι οργανικής αιτιότητας και απαιτεί ιατρική αντιμετώπιση. Τα πιθανά αίτια που αναφέρονται στη μελέτη είναι τα εξής:

Νευρολογικής φύσεως, αγγειακής φύσεως, γυναικολογικής φύσεως, προβλήματα στη σπονδυλική στήλη, ψυχολογικής φύσεως, γενικευμένης παθολογίας, διατροφικής φύσεως και, τέλος, συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται  με το σύνδρομο ανήσυχων κάτω άκρων (restless leg syndrome) και το σύνδρομο υπερδραστήριας ουροδόχου κύστης (overactive bladder disorder).

Πολλά στοιχεία πρέπει ακόμη να διερευνηθούν σχετικά με τη διαταραχή επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων και οι γυναίκες δεν πρέπει να διστάζουν να αναζητούν βοήθεια για τα συμπτώματα αυτά. Είναι σημαντικό να υπάρξει η δυνατότητα καταγραφής αυτών των  περιστατικών, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους αλλά και η παρακολούθηση των συμπτωμάτων τους προκειμένου για μια ευρύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση του προβλήματος.

Παράλληλα, ακόμη και αν πρόκειται για συμπτώματα αποκλειστικά ιατρικής φύσεως, δεν παύουν να δημιουργούνται σημαντικά παράπλευρα ψυχολογικά ζητήματα στη γυναίκα που τα αντιμετωπίζει καθώς η ίδια  βιώνει κάτι που δεν το ελέγχει, δεν το κατανοεί, της αποσπά διαρκώς την προσοχή/ συγκέντρωσή της και, επιπλέον, της προκαλεί πόνο και στρες σε καθημερινή βάση. Οι λόγοι αυτοί είναι αρκετοί για να μην της επιτρέπεται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς της. Οι Preksha T. Singh & Shreyans D. Singhvi (3) αναφέρουν μελέτες που υποδεικνύουν ότι η διαταραχή επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων μπορεί να οδηγήσει σε παράπλευρες μεν σοβαρές δε ψυχολογικές εκδηλώσεις όπως είναι η κατάθλιψη, η αυπνία, η γενική δυσφορία, η ευερεθιστότητα, οι ενοχές, οι κρίσεις πανικού ακόμη και η αυτοχειρία. «Σύμφωνα με ερευνητική μελέτη, που συνέκρινε γυναίκες που έπασχαν από τη διαταραχή επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων με εκείνες που δεν έπασχαν, εκείνες που έπασχαν εκδήλωναν σημαντικά υψηλότερη πιθανότητα να έχουν κατάθλιψη (55% έναντι 38%) και να αναφέρουν συμπτώματα κρίσεων πανικού (31.6% έναντι 14.6%). Γυναίκες με χρόνια συμπτώματα της διαταραχής επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων, τα οποία όμως δεν έχουν αντιμετωπιστεί ή θεραπευτεί, μπορεί τελικά να χάνουν το ενδιαφέρον τους για σεξουαλική δραστηριότητα ή σεξουαλική ευχαρίστηση και να συνδέουν την αίσθηση του οργασμού με την αναμονή ανακούφισης από τον πόνο που επιφέρει η διαταραχή παρά με μια ευχάριστη εμπειρία από την πράξη του σεξ» (3). Οι ψυχολογικές αυτές επιπτώσεις είναι από μόνες τους σημαντικές για να γίνει κατανοητή η δυσάρεστη εμπειρία που βιώνεται από τη γυναίκα που εκδηλώνει συμπτώματα της διαταραχής επίμονης διέγερσης των γεννητικών οργάνων και να γίνει εφικτή η πρόσβασή της σε υπηρεσίες αντιμετώπισης του προβλήματος. Έτσι, θα ευνοηθεί και η ερευνητική οδός προκειμένου να ξεκαθαριστεί καλύτερα  το τοπίο σχετικά με την κλινική εικόνα της διαταραχής και τη θεραπευτική αντιμετώπισή της.

Βιβλιογραφία που αναφέρεται στο άρθρο:

(1). Sandra R. Leiblum, Sharon G. Nathan, (2001), Persistent Sexual Arousal Syndrome: A Newly Discovered Pattern of Female Sexuality.

Journal of Sex & Marital Therapy, 27:365-380.

(2). Sandra Leiblum & Sharon Nathan, (2002). Persistent sexual arousal syndrome in women: A not uncommon but little recognized complaint. Sexual and Relationship Therapy, 17:2.

(3). Preksha T. Singh, Shreyans D. Singhvi, (2020). Review Article: Persistent genital arousal disorder its etiology, treatment guideline and management strategy. International Journal of Research in Medical Sciences, Apr. 8(4):1596-1605.

Σχετική βιβλιογραφία:

– Anne Louise Oaklandera, Saurabh Sharmac, Katie Kesslerc & Bruce H. Pricea, (2020). Persistent genital arousal disorder: a special sense neuropathy. Pain Reports, 5e801, 1-7.

– Jackowich R., Pink L., Gordon A., Poirier E. & Pukall C.F., (2018). Symptom Characteristics and Medical History of an Online Sample of Women Who Experience Symptoms of Persistent Genital Arousal. Journal of Sex and Marital Therapy, 44(2):111-126.

– Robyn A. Jackowich, Leah Pink, Allan Gordon, Eveline Poirier & Caroline F. Pukall, (2018). An Online Cross-Sectional Comparison of Women with Symptoms of Persistent Genital Arousal, Painful Persistent Genital Arousal and Chronic Vulvar Pain. Journal of Sexual Medicine, 15:558-567.

– James G. Pfaus, (2017). Persistent Genital Arousal Disorder – Fact or Fiction? Journal of Sexual Medicine, 14:318-319.

– Manju Aswath, Lakshmi V. Pandit, Karthik Kashyap & Raguram Ramnath, (2016). Persistent Genital Arousal Disorder. Indian Journal of Psychological Medicine, 38(4):341-343.

– Robyn A. Jackowich, Leah Pink, Allan Gordon & Caroline F. Pukall, (2016). Persistent Genital Arousal Disorder: A Review of Its Conceptualizations, Potential Origins, Impact, and Treatment. Sexual Medicine Reviews, 1-14.

– Hakan Nazika, Murat Apib, Hakan Aytanc & Raziye Narinc, (2014). A New Medical Treatment with Botulinum Toxin in Persistent Genital Arousal Disorder: Successful Treatment of Two Cases. Journal of Sex & Marital Therapy, 40(3), 170-174.

– Ejder Akgun Yildirim, Munevver Hacioglu, Altan Essizoglu & Ilker Kucukparlak, (2012). Persistent Genital Arousal Disorder Misdiagnosed Because of Islamic Religious Bathing Rituals: A Report of Three Cases. Journal of Sex & Marital Therapy, 38:436-444.

– D. Goldmeier, J. Hiller & T. Crowley, (2009). Persistent genital arousal disorder: A review of the literature and recommendations for management. International Journal of STD & AIDS, 20:73-377.

– Sandra Leiblum, Martin Seehuus, David Goldmeier & Candace Brown,  (2007). Psychological, Medical and Pharmacological Correlates of Persistent Genital Arousal Disorder. Journal of Sexual Medicine, 4:1358-1366.

– Sandra Leiblum, Martin Seehuus & Candace Brown, (2007). Persistent Genital Arousal: Disordered or Normative Aspect of Female Sexual Response? Journal of Sexual Medicine, 4:680-689.

– Sandra Leiblum & Meredith Chivers, (2007). Normal and Persistent Genital Arousal in Women: New Perspectives. Journal of Sex & Marital Therapy, 33:357-373.

– Sheila Mahoney & Carlos Zarate, (2007). Persistent Sexual Arousal Syndrome: A Case Report and Review of the Literature. Journal of Sex & Marital Therapy, 33:65-71.

– David Goldmeier & Sandra R. Leiblum, (2006). Persistent genital arousal in women-A new syndrome entity. International Journal of STD & AIDS. 17:215-216.

– Alison Amsterdam, Nadeem Abu-Rustum, Jeanne Carter & Michael Krychman, (2005). Persistent Sexual Arousal Syndrome Associated with Increased Soy Intake. Journal of Sexual Medicine, 2:338-340.

– Sandra Leiblum, Candace Brown, Jim Wan & Leslie Rawlinson, (2005). Persistent Sexual Arousal Syndrome: A Descriptive Study. Journal of Sexual Medicine, 2:331-337.