content

ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΖΕΥΓΑΡΙΟΥ

ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΖΕΥΓΑΡΙΟΥ

12.09.2008 |
12.09.2008
Γράφει: η Ειρήνη Τζελέπη, Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Pg.Dipl., MSc., City University, Λονδίνο, irini.tzelepi@yahoo.gr

Η σχέση κάθε ζευγαριού αποτελεί μια «ζωντανή οντότητα» που αναπτύσσεται και εξελίσσεται στο πέρασμα και τις αλλαγές του χρόνου. Στην πορεία αυτή συναντά εύκολες και δύσκολες στιγμές, κρίσιμες και μη. Υπάρχουν όμως στιγμές κατά τις οποίες οι αλλαγές είναι πολλές και η σχέση δοκιμάζεται ιδιαίτερα. Επέρχονται αναθεωρήσεις, ανακατατάξεις και οι συμμετέχοντες καλούνται να επαναπροσδιορίσουν καθοριστικά τη σχέση τους και τη δυναμική της. Οι ρόλοι αλλάζουν ριζικά… Η σχέση θα επιβιώσει της αλλαγής;

ΕΡΩΤΑΣ & ΠΑΘΟΣ
Ο αρχικός έρωτας και το πάθος εκτός από τις ευχάριστες στιγμές κρύβει και τις παγίδες του. Ένα ζευγάρι, όταν γνωρίζεται, έχει ανάγκη απόλυτης ταύτισης και συγχώνευσης, θέλει να νιώσει «δύο σε ένα» κυριολεκτικά! Χάνεται από παρέες, φίλους, ο ένας πέφτει κυριολεκτικά με τα μούτρα στον άλλον για να τον κατακτήσει και να τον αφομοιώσει. Η σχέση όμως αναζητά σύντομα οριοθέτηση και τα μέλη της, για να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, περισσότερη αυτονομία. Το ζευγάρι θα μπορέσει να προχωρήσει σε μια σχέση συντροφικότητας και αυτονομίας;

Παράλληλα, ορισμένοι άνθρωποι, σε αυτό το στάδιο, λειτουργούν «ναρκισσιστικά», αναζητούν δηλαδή περισσότερο μια αντανάκλαση και επιβεβαίωση του εαυτού τους μέσω της συγχώνευσης με τον άλλον παρά ένα αντικείμενο αγάπης. Μια τέτοια γνωριμία επίσης δύσκολα επιβιώνει και δεν προχωρά πέραν της αρχικής «φλόγας» του ερωτικού πάθους. Οι δύο σύντροφοι συνήθως βαριούνται και αρχίζουν να αποφεύγουν ο ένας τον άλλον συστηματικά.

ΣΥΜΒΙΩΣΗ & ΓΑΜΟΣ
Η συμβίωση και ο γάμος επιφέρουν μια νέα εγγύτητα στη σχέση. Η αρχική «εικόνα» και φαντασίωση του «άλλου» τώρα αλλάζουν. Τον βλέπουν πια πιο καθαρά, μέσα στην καθημερινότητά του, και πολλές φορές τους φαίνεται σαν ένας «άλλος» άνθρωπος! «Άλλον  παντρεύτηκα εγώ», λέγεται συχνά… Σε αυτή τη σχέση οικειότητας αρχίζουν και ξυπνούν μνήμες από το παρελθόν και οι δύο σύντροφοι, μέσα στην καθημερινότητα, αρχίζουν να συμπεριφέρονται όπως στην πατρική οικογένεια, να μιλούν με παρόμοιο τρόπο, να τσακώνονται για τα ίδια πράγματα και να αναπαράγουν μια οικογένεια πανομοιότυπη με την πατρική. Αν όμως οι αναμνήσεις δεν είναι καλές, ένας φαύλος κύκλος ξεκινά, αθόρυβος αλλά καθοριστικός, σκηνοθετώντας ένα σενάριο σταδιακής αποξένωσης του ζευγαριού!

Η εμπλοκή «τρίτων», και από τις δύο οικογένειες, δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τα πράγματα και επιφέρει την ανάγκη αποδοχής και άλλων προσώπων, και άλλων συμπεριφορών…
Το ζευγάρι θα μπορέσει να γνωρίσει και να αποδεχτεί τον «άλλον» για αυτό που είναι πραγματικά;

ΓΕΝΝΗΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ
Η εγκυμοσύνη και ο ερχομός των παιδιών επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στην ψυχοσύνθεση του ζευγαριού. Οι ρόλοι γίνονται πιο πολύπλοκοι και απαιτητικοί. Η γυναίκα είναι πλέον εργαζόμενη – σύζυγος – μητέρα – νοικοκυρά. Ο άντρας αναλαμβάνει πια σημαντικό μέρος της φροντίδας του σπιτιού ή της επιμέλειας των παιδιών. Πώς συνδυάζονται όλα αυτά και πώς αντιμετωπίζεται η νέα αυτή πρόκληση;Εντάσεις και προβλήματα προκύπτουν από την προσπάθεια και των δύο να ανταποκριθούν και να αντεπεξέλθουν με επιτυχία στη νέα αυτή κατάσταση.

Η ανάληψη του γονικού ρόλου επιφέρει επίσης σημαντική διαφοροποίηση και στην ερωτική εικόνα κάθε συντρόφου. Ορισμένες φορές ο άντρας δυσκολεύεται να δει σεξουαλικά τη γυναίκα που έχει πλέον και το μητρικό ρόλο. Η γυναίκα επίσης δυσκολεύεται να συνδυάσει η ίδια σε ψυχικό επίπεδο τις δύο αυτές «πτυχές» του εαυτού της και καταλήγει συχνά σε υπερβολική ενασχόληση με τα παιδιά μην αφήνοντας χώρο για το σύζυγο και, κυρίως, για τη δική της ερωτική υπόσταση.
Οι «νέοι» γονείς θα μπορέσουν να τα συνδυάσουν όλα αυτά προς μια νέα δημιουργική πορεία της σχέσης τους;

ΑΠΙΣΤΙΑ
Η απιστία, εάν προκύψει, αποτελεί μια πραγματικά κρίσιμη καμπή στη ζωή του ζευγαριού. Οι ισορροπίες διαταράσσονται και ο κλυδωνισμός είναι έντονος. Η απιστία επιφέρει την έννοια της προδοσίας σε μια σχέση και κλονίζεται ιδιαίτερα το αίσθημα εμπιστοσύνης στον άλλον. Κανένας από τους δύο συντρόφους δεν είναι όπως πριν: ούτε αυτός που απάτησε, ούτε αυτός που απατήθηκε. Η απιστία ξεσκεπάζει συχνά και τον πραγματικό χαρακτήρα των συντρόφων, ανάγκες τους οι οποίες πριν δεν διαφαίνονταν, όπως είναι, για παράδειγμα, η ανάγκη για περισσότερες ερωτικές εμπειρίες και επιβεβαίωση, αλλά και προβλήματα της σχέσης τα οποία οι ίδιοι απέφευγαν να αντιμετωπίσουν.

Πώς θα ξεπεραστεί αυτή η κρίση; Το ζευγάρι θα μπορέσει να εστιάσει και να κατανοήσει το πραγματικό πρόβλημα που διαμηνύεται μέσω της απιστίας; Ή μήπως θα επέλθει ο χωρισμός που ούτως ή άλλως θα επέρχονταν;

ΚΡΙΣΗ ΗΛΙΚΙΑΣ
Η κρίση των 40 ή και των 50, σε άντρες και γυναίκες, σηματοδοτεί την αίσθηση οριστικής απώλειας της νιότης. Ο χρόνος έχει περάσει, ίσως και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής που ζει κανείς και ξαφνικά νιώθει ότι «μεγάλωσε αρκετά»! Αποφάσεις που έχουν παρθεί φαίνονται πια οριστικές και απώλειες -προσώπων, καταστάσεων, προνομίων- αρχίζουν να διαφαίνονται στον ορίζοντα. Τα παιδιά επίσης, συνήθως σε αυτό το στάδιο, διανύουν τη δύσκολη περίοδο της εφηβείας και κρίνουν και τα ίδια περισσότερο τους γονείς τους, είναι πιο απαιτητικά και οι υποχρεώσεις για το μέλλον τους διαρκώς μεγενθύνονται.

Οι δύο σύντροφοι νιώθουν, ο καθένας ατομικά αλλά και ως σχέση, ότι έχουν εκπληρώσει αυτά που ήθελαν στη ζωή τους; Κατά πόσο ο ένας έγινε για τον άλλον τροφοδότης και παρακινητής ή, αντιθέτως, εμπόδιο και τροχοπέδη στην πραγματοποίηση των επιθυμιών και των ονείρων του; Ο απολογισμός είναι καθοριστικός και επιφέρει σημαντικές αλλαγές και ανακατατάξεις. Γαλήνη και ισορροπία ή θυμός και αγανάκτηση θα επικρατήσουν στη σχέση;

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΦΕΥΓΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
To «σύνδρομο της άδειας φωλιάς» όπως λέγεται χαρακτηριστικά αφήνει τους δύο συντρόφους, μετά την πάροδο αρκετών ετών, και πάλι μόνους στο σπίτι. Η ησυχία που επικρατεί είναι παράξενη, η αλλαγή εκνευριστική και ο χρόνος που το ζευγάρι πρέπει να καλύψει τώρα μόνο του σημαντικά μεγαλύτερος. Όλα εξαρτώνται από τον τρόπο που η σχέση του ζευγαριού έχει δομηθεί όλα αυτά τα χρόνια βάσει των παιδιών. Πολλοί γάμοι έχουν επικεντρωθεί κυριολεκτικά στην ανατροφή των παιδιών, άλλοι φανερά, άλλοι πιο συγκαλυμμένα, άλλοι ευγενικά, άλλοι πιο επιθετικά. Όταν τα παιδιά αποχωρούν, το «κενό» που δημιουργείται είναι μεγάλο και το ζευγάρι καλείται, «ξεγυμνωμένο» πια από οποιεσδήποτε δικαιολογίες και συγκαλύψεις, να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του. Πολλά ζευγάρια, σε αυτό το στάδιο, μπορεί ασυνείδητα να μην αφήνουν τα παιδιά τους να «μεγαλώσουν» και να απομακρυνθούν από το φόβο αντιμετώπισης της νέας αυτής κατάστασης.

Μπορούν οι δύο σύντροφοι να αποτιμήσουν τώρα θετικά τη σχέση τους και να βρουν νέα ενδιαφέροντα, εκτός σπιτιού, που θα δώσουν νόημα και σκοπό στην πορεία συνύπαρξής τους;

Η ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ
Η τρίτη ηλικία συνοδεύεται συνήθως από τη συνταξιοδότηση, επομένως και πάλι περισσότερες ώρες στο σπίτι και πολύ περισσότερες που το ζευγάρι παραμένει μόνο του δίχως την παρουσία τρίτων στη σχέση. Σημαντικό ποσοστό, ανδρών κυρίως, βιώνει αυτό το στάδιο ως σημαντική απώλεια της αυτοεκτίμησής του και επέρχονται γκρίνια και τριβές στην καθημερινότητά του. Μπορεί επίσης να συντρέχουν καιπροβλήματα υγείας και οι δύοι σύντροφοι, ίσως για πρώτη φορά, να έχουν ανάγκη ο ένας τη φροντίδα του άλλου.

Ο ερχομός εγγονιών επιφέρει αλλαγές και ένα νέο σκοπό στη ζωή του ζευγαριού, συχνά όμως και άγχος ή πίεση που δύσκολα εκφράζονται και διευθετούνται. Η γυναίκα βρίσκει πιο εύκολα νόημα στην ανατροφή των εγγονιών της, αφήνοντας όμως λίγο το σύζυγο να νιώθει «παραγκωνισμένος». Παλιοί ρόλοι πρέπει να αναθεωρηθούν, όπως «ο επιτυχημένος επαγγελματίας», «η μητέρα που φροντίζει τα πάντα» κ.ά., κανείς δεν μπορεί πάντα να επενδύει μόνο σε έναν τομέα της ζωής του.

Μπορεί το ζευγάρι, σε αυτή την πορεία εξέλιξής του, να αναζητήσει νέους ρόλους που θα τονώσουν την αίσθηση αυτοεκτίμησής του; Η ζωή είναι εξάλλου πολυσήμαντη, κι όλοι πρέπει να είμαστε πολυσήμαντοι καθώς έχουμε πάντα ανάγκη από διεξόδους και πολλαπλά στηρίγματα!