Ο παρών συλλογικός τόμος εκδόθηκε για να τιμήσει την ομότιμη καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου Λουκία Μουσούρου, η οποία χρημάτισε επί σειρά ετών καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (1995-2007) και υπήρξε πρωτεργάτρια της δημιουργίας του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και στη συνέχεια δραστήρια πρόεδρός του (1998-2002). Ο τόμος φιλοδοξεί να αναδείξει τη σημαντική προσφορά της τιμώμενης στην έρευνα και τη διδασκαλία στους τομείς της Οικογένειας, του Φύλου και της Μετανάστευσης κατά τις τέσσερις δεκαετίες από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, δεκαετίες που καθόρισαν την κατεύθυνση της κοινωνιολογίας της σύγχρονης Ελλάδας.
Το επιστημονικό, ερευνητικό και διδακτικό έργο της Λουκίας Μουσούρου εκτείνεται σε δύο σημαντικούς κλάδους της κοινωνιολογίας και των κοινωνικών επιστημών, “την κοινωνιολογία της οικογένειας” με έμφαση στο φύλο και τις διαγενεακές σχέσεις και την “κοινωνιολογία της μετανάστευσης-παλιννόστησης”, ιδιαίτερα κατά τη μετάβαση της Ελλάδας από χώρα αποστολής σε χώρα υποδοχής μεταναστών. Η θέση των γυναικών στη σύγχρονη κοινωνία και η διάσταση του φύλου απασχολούν τη μελέτη και των δύο πεδίων, της οικογένειας και της μετανάστευσης, καθόσον προσεγγίζονται ως βασικοί παράγοντες διαμόρφωσης της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.
Η προσέγγιση της Λουκίας Μουσούρου στα δύο πεδία ερευνητικής και επιστημονικής ενασχόλησης βασίζεται σε μια γόνιμη και ενδιαφέρουσα συνομιλία μεταξύ “θεωρητικών προσεγγίσεων”, στις οποίες εμβαθύνει και εμπλουτίζει, και “εμπειρικής έρευνας”. Η προσέγγιση αυτή διαπερνά και τη διδασκαλία της Λουκίας Μουσούρου στο Πανεπιστήμιο καθώς και στα συγγράμματα που προτείνει ως διδακτικό υλικό.
Η έμφαση της Λουκίας Μουσούρου στη μελέτη της “σύγχρονης κοινωνίας”, τεκμηριωμένη μέσω της εμπειρικής έρευνας, αποτυπώνει την έγνοια της γύρω από ζητήματα κοινωνικής αλλαγής και κοινωνικού εκσυγχρονισμού, ζητήματα που πρέπει να μας απασχολήσουν και σήμερα, στη δική μας κοινωνική πραγματικότητα της κρίσης των κοινωνικών θεσμών, αξιών και προτύπων. Κρίση που ξαναφέρνουν στο προσκήνιο τη συζήτηση περί οικογένειας, περί μετανάστευσης και γενικότερα τα ζητήματα που πραγματεύεται η Λουκία Μουσούρου στο έργο της. Σημαντική διάσταση του έργου της είναι και ο τρόπος αντιμετώπισης των κοινωνικών προβλημάτων μέσω δημόσιων ή ιδιωτικών (εθελοντικών) παρεμβάσεων. Για το λόγο αυτό, η Λουκία Μουσούρου δεν αφήνει εκτός του ενδιαφέροντός της και τον κριτικό σχολιασμό των δημόσιων πολιτικών που αναπτύσσονται σε κάθε κοινωνικό τομέα που εξετάζει.